Những tiềm ẩn gây hại khi người dân tự bỏ tiền ra mua giải cứu, phóng sinh động vật hoang dã

Hiện nay, phóng sinh đang tiếp tay cho các hoạt động buôn bán động vật hoang dã cũng như gây ra những rủi ro, nguy hiểm cho con người, động vật hoang dã, và môi trường tự nhiên
Hiện nay có rất nhiều người dân có tình yêu thiên và yêu quý động vật hoang dã, hay một số người vì lòng trắc ẩn theo quan niệm nhân quả trong phóng sinh động vật đã dùng tiền mua động vật hoang dã rồi đem thả vào tự nhiên, hay phóng sinh. Hành động này đang vô tình vi phạm pháp luật và gây hại cho động vật hoang dã.

Tình trạng săn bắn, bẫy bắt và buôn bán động vật hoang dã (ĐVHD) ở nước ta hiện nay rất phức tạp và diễn ra bằng nhiều hình thức khác nhau. Nhiều đối tượng thực hiện các hoạt động buôn bán rất tinh vi thông qua các mạng lưới mua bán trên mạng internet. Nhiều đối tượng còn ngang nhiên bầy bán động vật hoang dã hoặc các sản phẩm từ động vật hoang dã ở nơi công cộng. Các hoạt động buôn bán động vật hoang dã dù ở bất cứ hình thức nào đều dẫn đến sự suy giảm đa dạng sinh học, suy thoái tài nguyên môi trường đồng thời đẩy nhiều loài động vật quý hiếm đứng bên bờ vực của sự tuyệt chủng.

Hiện nay, nhiều người dân đã và đang thực hiện các hoạt động giải cứu động vật hoang dã thông qua việc mua lại của các đối tượng buôn bán trái phép và tái thả ngay vào môi trường tự nhiên. Những người phóng sinh động vật hoang dã này có tình yêu đối với thiên nhiên và động vật hoang dã hoặc có lòng trắc ẩn theo quan niệm nhân quả của đạo Phật. Những cá nhân này mua lại các loài động vật hoang dã trái phép mà không tố cáo những hành vi này đến các cơ quan bảo vệ pháp luật vô tình tiếp tay cho hoạt động buôn bán động vật hoang dã và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sinh thái.

Việc tự bỏ tiền để mua lại các loài động vật hoang dã và giải cứu sẽ gây ra những mối nguy hại cho bản thân cũng như sự tác động tiêu cực đến công tác bảo vệ động vật hoang dã. Người mua ĐVHD đã vô tình vi phạm Pháp luật của Việt Nam và quốc tế về hành vi mua bán, vận chuyển, tàng trữ ĐVHD trái phép. Việc mua ĐVHD kích thích các hoạt động săn bắn, bẫy bắt ĐVHD trái phép, bởi vì ĐVHD được bán một cách dễ dàng và mang lại lợi nhuận cao.

Việc tự ý tái thả ĐVHD vào tự nhiên cũng gây ra các vấn đề nguy hại cho công tác bảo tồn đa dạng sinh học. Khi con người tiến hành phóng sinh không đúng môi trường sống, các cá thể động vật này sẽ không thể sinh tồn trong sinh cảnh không phù hợp. Nếu các cá thể động vật bị nhiễm bệnh, chúng sẽ lây lan cho quần thể các loài động vật hoang dã trong khu vực. Hành động này có thể gây ra hiện tượng tuyệt chủng cục bộ tại một số địa phương. Trong một số trường hợp, môi trường được tái thả quá thuận lợi cho các cá thể động vật hoang dã, chúng có thể phát triển quá mức và gây ra sự mất cân bằng sinh thái tron khu vực. Vì vậy, việc tái thả phải cần người có chuyên môn đánh giá và lựa chọn khu vực tái thả ĐVHD một cách cẩn thận và phù hợp với từng loài cụ thể.

Việc tiếp xúc với các loài động vật hoang dã có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe của người phóng sinh. Khi con người tiếp xúc với các loài động vật hoang dã mà không có các thiết bị bảo hộ, chúng ta có thể bị nhiễm các loại bệnh nguy hiểm. Trên thế giới đã ghi nhận nhiều đại dịch gây ra do sự tiếp xúc giã con người và động vật hoang dã như Bệnh sốt Ebola, nhiễm khuẩn E.coli, bệnh SARS, bệnh Sốt vàng, bệnh dịch hạch, và một số bệnh khác.

Để việc cứu hộ, bảo tồn các loài ĐVHD quý hiếm của Việt Nam hiệu quả, củng như không vi phạm pháp luật, không gây ảnh hưởng xấu đến các loài ĐVHD và sức khỏe của mỗi chúng ta. Chúng tôi khuyến cáo đến mọi người các việc cụ thể như sau:

- Không tự mua và phóng sinh/tái thả các loài ĐVHD vào rừng tự nhiên.  Nếu bắt gặp các loài ĐVHD đang bị nuôi nhốt, tàng trữ và buôn bán trái phép thì báo ngay cho cơ quan Kiểm lâm gần nhất để có biện pháp xử lý kịp thời.

- Nếu trong trường hợp trực tiếp gia đình, người thân và bạn bè đang nuôi nhốt ĐVHD thì động viên người nuôi chủ động khai báo với cơ quan Kiểm Lâm địa phương (Lưu ý: Chủ động khai báo trước khi bị phát hiện sẽ không bị xử lý theo quy định của pháp luật.) hoặc liên hệ trực tiếp đến Trung tâm Cứu hộ, Bảo tồn và Phát triển Sinh vật – Vườn quốc gia Bù Gia Mập tỉnh Bình Phước để bàn giao cứu hộ và được hỗ trợ về mặt pháp lý liên quan.

Đại diện Trung tâm Cứu hộ, Bảo tồn và PTSV – VQG Bù Gia Mập: ông Trần Văn Trưởng (Giám đốc TT), đt: 0978404739; ông Khương Hữu Thắng (Phó GĐ TT) đt 0979526082.

Tác giả bài viết: Lê Văn Long (Trung tâm CH, BT và PTSV)