Mô tả:
Bò tót là loài thú cỡ lớn, to khoẻ. Dài thân 2,5 - 3m, dài đuôi 0,7 - 1m, cao vai 1, 3 - 1,8m, trọng lượng 900 – 1.000kg. Trán dẹt, hơi lõm, có đốm trắng, trên trán giữa 2 sừng nhô cao. Sừng to khoẻ uốn hình cong bán nguyệt. Thân sừng ô van, vàng xanh ở gốc, gà đen ở mút. Bộ lông đen bóng xanh ở lưng. Bụng và phần từ kheo ở bốn chân trở xuống màu trắng đục.
Sinh học - Sinh thái học:
Thực ăn của Bò tót là cỏ và lá cây, măng tre, nứa. Sinh sản vào tháng 6 - 7. Thời gian có chửa 270 - 280 ngày. Mỗi năm một lứa, mỗi lứa 1 con. Nơi sống của bò tót là rừng già thường xanh, rừng hỗn giao, rừng thứ sinh, rừng khộp, địa hình tương đối bằng phẳng ở độ cao 500 – 1.500m so với mặt biển. Hoạt động ban ngày ở rừng thưa, trảng cỏ cây bụi, sống thành từng đàn 5 - 10 con (có đàn 20 - 30con), đôi khi cũng gặp những cá thể sống đơn độc. Trong thiên nhiên các loài thú ăn thịt như hổ, báo, chó sói có thể tấn công đàn bò tót. Khi bị tấn công cả đàn quây thành vòng tròn vây lấy con non, con già ở giữa.
Phân bố
Ở Việt Nam: Bò tót phân bố ở Lai Châu, Sơn La, Hoà Bình, Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Nam - Đà Nẵng, Gia Lai, Kom Tum, Đắc Lắc, Lâm Đồng (Bảo Lộc) Đồng Nai (La Ngà, Vĩnh An, Nam Cát Tiên), Sông Bé, Tây Ninh, Bình Phước (Bù Gia Mập).
Tại VQG Bù Gia Mập, Bò tót thường phân bố rộng khắp trên các tiểu khu thuộc lâm phần của Vườn, chủ yếu là dọc theo suối Đắk Ca, Đắk Huýt, Đắk Nô, Lưu Ly, …
Trên Thế giới: Bò tót phân bố ở Nêpan, Ấn Độ, Mianma, Trung Quốc, Thái Lan, Lào, Campuchia, Malaisia.
Giá trị:
Bò tót nguồn gen quí dự trữ trong thiên nhiên. Để có thể lai tạo với các giống bò khác. Giá trị kinh tế mỗi con có thể cung cấp 500 - 600kg thịt, 400kg xương, 2 - 3m² da và cặp sừng đẹp.
Tình trạng bảo tồn:
Tại Việt Nam số lượng Bò tót đã giảm nhiều. Trước đây vùng Tây bắc có khoảng 350 - 500 con. Nhưng hiện nay còn 30 - 50 con ở Sơn La (Xuân Nha, Sốp Cộp), Lai Châu (Mường Tè, Mường Lay), vùng Tây Nguyên còn khoảng 3.000 con.
Theo Sách đỏ Việt Nam (2007), Bò tót được xếp hạng ở mức độ: Nguy cấp (EN), theo Nghị định 32/2006/NĐ-CP: Bò tót thuộc Nhóm IB.
Theo sách đỏ Thế giới (IUCN, 2009) Bò tót được xếp hạng ở mức độ: Sẽ nguy cấp (VU).