Động vật hoang dã: Giá trị, thách thức và cơ hội

Công tác bảo tồn động vật hoang dã nhằm đảm bảo một môi trường bền vững cho toàn nhân loại. Ngoài vai trò đối với hệ sinh thái, động vật hoang dã còn cung cấp nhiều dịch vụ sinh thái phục vụ cho nhu cầu cuộc sống của con người. Do vậy, chúng ta cần nâng cao ý thức bảo tồn các loài động vật hoang dã đảm bảo một môi trường trong lành cho các thế hệ tương lai.

Động vật hoang dã là một trong những yếu tố đóng vai trò rất quan trọng đối với môi trường tự nhiên và cuộc sống của con người. Chúng góp phần đảm bảo sự cân bằng sinh thái trong môi trường tự nhiên. Đã có rất nhiều nghiên cứu về các loài động vật hoang dã trong các hệ sinh thái tự nhiên và đưa ra kết luận về mối quan hệ qua lại giữa các loài cũng như sinh cảnh. Khi một loài quan trọng mất đi sẽ phá vỡ sự cân bằng của hệ sinh thái và gây ảnh hưởng đến các loài khác. Nhiều loài thực vật phát tán hoặc thụ phấn nhờ các loài chim, thú, hoặc côn trùng. Nếu một loài có chức năng phát tán thực vật mất đi sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của thảm thực vật.


Bên cạnh những giá trị về sinh thái, các loài động vật hoang dã còn cung cấp nhiều dịch vụ phát triển kinh tế xã hội cho con người. Nhờ nghiên cứu thử nghiệm trên các loài động vật, các nhà khoa học đã tìm ra các loại dược phẩm phục vụ nhu cầu đời sống con người. Trong tự nhiên, các loài động vật hoang dã phải tự đấu tranh sinh tồn nên chúng đã có những cơ chế tự bảo vệ qua quá trình tiến hóa. Việc nghiên cứu những cơ chế này góp phần giúp các nhà khoa học tìm hiểu và xây dựng những cơ chế thích hợp nhằm chống lại những tác động tiêu cực từ thiên nhiên lên sức khỏe của con người.

Các loài động vật còn cung cấp các dịch vụ sinh thái nhằm mang lại nguồn lợi kinh tế bền vững cho các quốc gia và cộng đồng sống gần những khu vực sinh sống của nhiều loài động vật hoang dã. Theo tính toán của các nhà khoa học, ở cấp độ toàn cầu, các loài động vật hoang dã đã mang lại lợi nhuận cho các công ty du lịch nhiều tỷ đô la hàng năm. Nhờ các hoạt động du lịch trải nghiệm thiên nhiên và chiêm ngưỡng các loài động vật hoang dã, các cộng đồng sống gần những khu vực này có nguồn thu nhập ổn định và đảm bảo nhu cầu thiết yếu của cuộc sống hàng ngày.

Trong nông nghiệp, các loài động vật hoang dã được sử dụng để bảo vệ mùa vụ một cách hiệu quả và không gây tác hại đến sức khỏe con người. Nhiều loài côn trùng được nông dân sử dụng để tiêu diệt các loài gây hại và đảm bảo năng suất cây trồng. Biện pháp này không những góp phần bảo vệ môi trường mà còn bảo vệ sức khỏe cho người nông dân và người tiêu dùng các sản phẩm nông nghiệp.

Mặc dù có những giá trị kinh tế đặc biệt đối với con người, các loài động vật hoang dã đã và đang bị đe dọa do những hoạt động của con người mang lại. Số lượng các quần thể động vật hoang dã đang bị suy giảm do áp lực từ các hoạt động săn bắn quá mức. Việc khai thác ồ ạt các nguồn tài nguyên thiên nhiên và chuyển đổi rừng tự nhiên để phát triển kinh tế - xã hội đã và đang làm thu hẹp sinh cảnh sống của các loài động vật hoang dã. Ngoài ra, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và nhiều hoạt động khác của con người đang gây ảnh hưởng nặng nề đến các loài động vật hoang dã và sinh cảnh tự nhiên của chúng.

Nhằm bảo vệ các loài động vật hoang dã, mỗi chúng ta cần nâng cao ý thức bảo vệ các loài hoang dã bằng cách thực hiện các hoạt động thiết thực. Chúng ta hãy nói không với các hoạt động mua bán và sử dụng các sản phẩm từ động vật hoang dã. Mỗi người cần tích cực tìm hiểu pháp luật và vận động người thân cùng chung tay bảo vệ các loài động vật hoang dã nhằm bảo vệ tính đa dạng sinh học và bền vững của môi trường thiên nhiên.


Trong những năm gần đây, công tác bảo tồn động vật hoang dã đã và đang có sự thay đổi với sự tham gia tích cực hơn của các tầng lớp nhân dân sống gần rừng và toàn xã hội nói chung. Nhiều người đã nói không với việc sử dụng các sản phẩm hoang dã đồng thời tham gia tích cực vào công tác tuyên truyền bảo vệ các loài nguy cấp quý hiếm. Đã có nhiều cá nhân chủ động liên hệ với các cơ quan bảo tồn để giao lại các cá thể động vật hoang dã sau khi nhận thức được pháp luật và hiểu biết về vai trò của môi trường tự nhiên đối với sự thịnh vượng của loài người. Điển hình, anh  Đào Trọng Tú ở  xã Long Tân, huyện Phú Riềng tỉnh Bình Phước đã chủ động bàn giao 01 cá thể Culi cho cơ quan chức năng và Trung tâm Cứu hộ, bảo tồn và phát triển sinh vật thuộc BQLVQG Bù Gia Mập. Trong lúc đi làm ở vườn cao su, anh Tú bắt gặp một cá thể động vật hoang dã nằm dưới đất. Sau khi tìm hiểu, anh Tú biết đây là một loài động vật quý hiếm nên chủ động liên hệ với Kiểm lâm để bàn giao và thả về rừng tự nhiên.

Từ việc làm trên của anh Tú cho thấy, người dân đang ngày càng có ý thức tốt hơn trong công tác bảo vệ động vật hoang dã. Vì vậy, chúng ta cần tăng cường các hoạt động nâng cao nhận thức kết hợp với thực thi pháp luật nhằm bảo vệ tốt hơn các loài động vật. Công tác bảo tồn không chỉ có ý nghĩa to lớn đối với cuộc sống của chúng ta hôm nay mà còn đối với tương lai của các thế hệ con cháu mai sau.